NGHIÊN CỨU LỊCH SỬ DI CHUYỂN, HÌNH THÀNH BẢN ĐOÒNG CỘNG ĐỒNG DÂN TỘC THIỂU SỐ NGƯỜI BRU - VÂN KIỀU XÃ TÂN TRẠCH, HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH, VIỆT NAM

Tóm tắt

Kết quả của bài báo trình bày về lịch sử hình thành và dịch chuyển của cộng đồng dân tộc thiểu số người Bru – Vân Kiều ở Bản Doong, xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam. Bản Đoòng hiện có 41 nhân khẩu/12 hộ, chủ yếu là người Bru – Vân Kiều.  Cộng đồng cư dân Vân Kiều của Bản Đoong có cùng chung một nguồn gốc từ cư dân Vân Kiều vùng xã Trường Sơn, khu vực nằm sâu trong rừng già cách Bản Đoòng ngày nay với 6 -7giờ lội ngược dòng Khe suối Rào Thương, dốc Sên, sông Long Đại. Quá trình dịch chuyển của người Bru – Vân Kiều ở bản Đoòng gắn liền với các địa danh, các tập tục, nét văn hóa riêng đặc trưng và gắn liền với quyền chiếm dụng đất và rừng truyền thống của họ. Khu quần cư tại Đoòng của người Vân Kiều Bản Đoòng có lịch sử lâu đời với những thủ lĩnh truyền thống nổi tiếng như ông Nguyễn Văn Hoàn, ông Nguyễn Văn Thăng, ông Nguyễn Văn Bình. Ông Nguyễn Soái Trắc(Ông Tòa) là già làng cũng như trưởng bản từ năm 1993 đến bây giờ. Vùng Đoòng lúc đó nằm cách biệt với thế giới bên ngoài, nên các thế hệ sau con ông Hoàn, ông Thăng, ông Bình đã có những cuộc hôn phối cận huyết đầy rủi ro. Theo bà Hoa vợ ông Tòa(Trưởng bản) cho biết, vào thời đó con anh, con em, con gì, con chú kết hôn lẫn nhau nhiều. Rủi ro về duy trì nòi giống luôn hiện hữu. Tuy nhiên, từ 1993 trở đi khi người Bru – Vân Kiều dịch chuyển dần ra khu Bản Đoòng bây giờ thì tình trạng hôn nhân cũng bắt đầu có những cải thiện[1]